...


.. Dưới trần đã quá mải mê..
Lên không tìm chốn đi về thênh thang....TTM ... .
Nhưng cuối bước đi trăm năm một lần - Ðầu cành khô bỗng hoa nở tràn.- Pham Duy-TVK
- Brian Crain

Thursday, January 31, 2013

Đối tửu - 對酒



Mấy ngày nay, thấy anh hùng hào kiệt ở blogspot vẫn đang say sưa vịnh.. men rượu, ngắm.. hoa đông chờ xuân đến! Lòng già cũng chợt thấy nao nao như uống phải rượu nồng hihi.. nên mấy hôm nay bà già tận dụng từng thời gian rãnh để tập tành cho biết tí say.. thơ! Thì nhặt được bài "Đối diện với rượu" của Lý Bạch.



Lý Bạch



對酒其二       Đối tửu kỳ 2

勸君莫拒杯, Khuyến quân mạc cự bôi,
春風笑人來。 Xuân phong tiếu nhân lai.
桃李如舊識, Ðào lý như cựu thức,
傾花向我開。 Khuynh hoa hướng ngã khai.

流鶯啼碧樹, Lưu oanh đề bích thụ,
明月窺金罍。 Minh nguyệt khuy kim lôi.
昨來朱顏子, Tạc lai chu nhan tử,
今日白發催。 Kim nhật bạch phát thôi.

棘生石虎殿, Cúc sinh Thạch hổ điện,
鹿走姑蘇臺。 Lộc tẩu Cô Tô đài.
自古帝王宅, Tự cổ đế vương trạch,
城闕閉黃埃。 Thành khuyết bế hoàng ai.

君若不飲酒, Quân nhược bất ẩm tửu,
昔人安在哉。 Tích nhân an tại tai!



Trước rượu kỳ 2 (Người dịch:không rõ)

Khuyên bạn đừng chê rượu
Gió xuân cười cợt người
Ðào lý bạn quen cũ
Nghiêng hoa nở vì ai


Cành biếc chim oanh hót
Chén vàng trăng sáng soi.
Bữa trước mặt non dại
Hôm nay tóc bạc rồi


Gai lan thạch hổ điện
Hươu chạy Cô Tô đài
Xưa nay cung vua chúa
Thành khuyết ngập trần ai


Bạn sao không uống rượu
Người xưa nay còn ai ?
 






TTM biên dịch:

勸君莫拒杯, Khuyến quân mạc cự bôi,
春風笑人來。 Xuân phong tiếu nhân lai.
桃李如舊識, Ðào lý như cựu thức,
傾花向我開。 Khuynh hoa hướng ngã khai.

Người ơi! đừng cự tuyệt ly này,
Gió xuân cười đón người qua đây.
Đào Lý vẫn nhớ người quen cũ,
Cùng nghiêng về tôi nở nụ này.



流鶯啼碧樹, Lưu oanh đề bích thụ,
明月窺金罍。 Minh nguyệt khuy kim lôi.
昨來朱顏子, Tạc lai chu nhan tử,
今日白發催。 Kim nhật bạch phát thôi.

Hoàng Oanh ríu hót trên cành biếc,
Trăng vàng sóng chiếu chén rượu cay.
Hôm xưa nhan mạo còn hồng thắm
Hôm nay mới đó đã bạc thay.



棘生石虎殿, Cúc sinh Thạch Hổ điện,
鹿走姑蘇臺。 Lộc tẩu Cô Tô đài.
自古帝王宅, Tự cổ đế vương trạch,
城闕閉黃埃。 Thành khuyết bế hoàng ai.

君若不飲酒, Quân nhược bất ẩm tửu,
昔人安在哉。 Tích nhân an tại tai!


Đám gai mọc quanh Thạch Hổ điện
Đàn hươu chạy quanh Cô Tô đài.
Tự ngàn xưa nơi này đế vương ở,
Cổng thành phủ vàng bụi trần ai.

Nay rượu sao người không uống cạn,
Người xưa nay ở tận nơi nào!


Ghi chú:
Vì tôi dịch thoát đi nên cũng muốn ghi chú vài ngữ nghĩa đây:

君: Quân:
Vua, người làm chủ cả một nước.
Anh, bạn bè tôn nhau cũng gọi là quân.


Còn tôi thì dùng chữ NGƯỜI để dịch thoát ý chữ Anh và Quân, dùng chữ Anh thì hiện đại quá, mà Quân dịch là vua, là quân vương thì cao quí quá, thì thôi tôi dùng chữ NGƯỜI để gọi Anh, gọi Bạn vậy.

Chắc còn nhiều chữ cũng khó hiểu, nhưng bà già làm biếng gõ rồi, chúc các bạn bước sáng tháng Hai thật bình an và hạnh phúc.



Tháng giêng năm trước ta thấy nhau
Tháng giêng năm nay trăng bạc màu
Tìm nhau ta tìm trong chung rượu
Sóng sánh môi cười lòng đáu đau...


TTM
PP. 31/01/2013


 
Đính chính:

Tối hôm qua, lúc cũng khuya như đêm nay (11:30PM) tôi vào trang Thi viện lấy bài thơ của Lý Bạch, đã không tra khảo lại từ các trang khác của Trung quốc hay của Đài Loan, cho nên trong trang đó có chữ "Phát 發" không chính xác.

Chiều và tối nay sau khi được Trưởng Lão Bulukhin giáo huấn về dịch thuật (xin vui lòng xem comments ở dưới), tôi lại đi tìm. Nhưng vẫn chờ: sau khi vừa dọn dẹp vừa xem chương trình TV của Campuchia chiếu lại hành trình chuyến xe tiễn biệt thần dân của cựu hoàng Sihanouk xong, thì dù đã rất buồn ngủ, tôi vẫn gõ vào Google tìm trang thơ của Lý Bạch để đem bài thơ chính xác về đây.

Nguyên văn bài thơ như sau:

對酒二首 其二(唐·李白)

勸君莫拒杯,春風笑人來。桃李如舊識,傾花向我開。
流鶯啼碧樹,明月窺金罍。昨朱顏子,今日白髮催
棘生石虎殿,鹿走姑蘇臺。自古帝王宅,城闕閉黃埃。
君若不飲酒,昔人安在哉。

Như vậy chữ "Phát" trong câu "Kim nhật bạch phát thôi" là chữ "Phát 髮 fǎ: Tóc " chứ không phải là chữ "Phát 發 fā, fà : phát ra", kể ra chữ với nghĩa cũng lắm phiền thay! :-)

Cám ơn sự chỉ giáo của Trưởng Lão nhé!
Bây giờ thì muốn say.. trong giấc ngủ đây.

TTM.
PP 01/02/2013 lúc 11:52PM


27 comments:

  1. Ta về khui rượu cũ
    Mỗi lần uống một chung
    Sẽ thấy đời chẳng cũ
    Nhưng thấy lòng rưng rưng...

    ReplyDelete
  2. Bà già ơi, mình cũng say theo rồi.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Hôm nào say thiệt mà hổng có say theo nha.. :)

      Delete
  3. This comment has been removed by the author.

    ReplyDelete
  4. Ruchung tôi mới chỉ đọc xong ĐỐI TỬU thì đã ngã ngựa thế này đây (Cam đoan chưa kịp uống giọt nào từ kệ và ly rượu trong entry)!

    [img] http://blog.yimg.com/1/jPa0ZH17s58W5m38mpjwWXL5i.jWJBxJCnU0UlabA52LpNipxEoYnQ--/37/l/L53785UaVbVkkOafMoIeWQ.jpg [/img]

    ReplyDelete
    Replies
    1. Anh Ru Chung ơi! được anh đọc xong đã say như thế là cái phước của M đó nha.. hihii

      Rượu trên kệ và trong ly là chuyện nhỏ, hy vọng quả đất tròn, sẽ có dịp mời RuChung và các anh uống chung rượu Mơ nhé! Bảo đảm M pha cho RC uống sẽ say mà say đằm say thắm đó nha.

      Nói nhỏ cho RuChung nghe, quả Mơ tiếng Hán là Mai tử 梅子 đó..

      Delete
  5. Đàn em được uống rượu của Trưởng Lão và Sư Tỷ say quá là say nhưng say hơn cả là cái tình tri âm, tri kỷ của hai bác. Lại nhớ về câu thơ say của Phan Thị Thanh Nhàn:

    Các cụ ông say thuốc
    Các cụ bà say trầu
    Còn con trai con gái
    Cứ nhìn mà say nhau !

    ReplyDelete
    Replies
    1. Thu Thủy nhìn comment của Trưởng Lão đi, chỉ có biện luận, tranh luận đó em à. Do vậy! ơ mà cũng có thể gọi đó là say thật là say đó hihi

      Delete
  6. Tiếp lời của nàng TT:
    Trưởng lão, Sư tỷ đang say,
    Làm cho đệ, muội cũng quay tròn tròn,
    "Còn trời còn nước còn non"
    Còn "đối tửu" thì sẽ còn say - quay...

    ReplyDelete
    Replies
    1. "Còn trời còn nước còn non"
      Hai già (còn) say những vuông tròn cổ xưa
      Nghe lời đệ, muội dây dưa
      Tỷ nghe.. lúy túy từ trưa đến giờ..
      Tỉnh ra chợt thấy tỷ khờ..
      Quay vào rót tiếp.. rượu chờ rượu mong...

      Cuối cùng vẫn cứ lòng vòng
      Tỷ về uống nốt nửa vòng tử sinh.

      Delete
  7. Còn trời, còn nước còn non
    Còn NGƯỜI khen rượu, TA còn say sưa...
    ...
    昨來朱顏子, Tạc lai chu nhan tử,
    今日白發催。 Kim nhật bạch phát thôi.

    ReplyDelete
    Replies
    1. Ở đời dễ mấy ai say
      Cho nên ta đã thật hay lắm rồi.

      Delete
  8. 今日白發催。 Kim nhật bạch phát thôi.
    Hôm nay mới đó đã bạc thay.

    Dịch giả à, Phát là tóc, bạch phát là tóc bạc
    Nếu dịch...đã bạc thay thì cái gì bạc. Có thể là tình nghĩa bạc bẻo chẳng hạn. Dẫu có thoát đến đau thì không thể bỏ chữ Phát được

    ReplyDelete
    Replies
    1. Anh Bu à! thực ra câu Kim Nhật bạc phát thôi

      Chữ "Thôi" này là thôi thúc, thúc giục.

      Chữ "Phát" này tiếng Việt mình đồng âm, tiếng Hoa thì có rất nhiều chữ, nhưng M chọn liên quan đến câu trên mà thôi.

      1. Phát 髮 (đọc âm phổ thông là fǎ ): Tóc
      2. Phát 發 (đọc âm phổ thông là fā, fà ): Bắn ra, phát ra, Hưng khởi, hưng thịnh....

      Trong thơ của Trung quốc câu cú ngắn nhưng súc tích, khi đọc trong ngữ cảnh nào thì ta biết ngay ý tứ của thơ.

      Ở câu trên nói về Hôm xưa dung nhan còn nhuận sắc hồng, chữ "Chu" là màu đỏ.., có nghĩa là ngày xưa còn trẻ, thì ở câu kế dù không có chữ tóc, dù nghĩa ngữ là : Hôm nay (thời gian) thôi thúc đã phát trắng rồi, nhưng ta cũng có thể hiểu rằng màu trắng phát ở đây chỉ về màu tóc, về thời gian đã phôi phai của tuổi tác..

      Do đó đêm qua M đã ngồi dịch là "Hôm nay tóc đã bạc rồi" nhưng vì câu cú gieo vần ở trên nên M mới dịch thoát ý lại như sau..

      昨來朱顏子, Tạc lai chu nhan tử,
      今日白發催。 Kim nhật bạch phát thôi.

      Hôm xưa nhan mạo còn hồng thắm
      Hôm nay mới đó đã bạc thay. (định viết chữ "rồi" ở sau chữ "bạc", nhưng cũng không vần nên M thay chữ "thay" vào đó)

      M đã định chú thích ở trên nhưng biết thế nào cũng có người bắt bẻ nên cố ý viết như thế hihiiiii

      Delete
  9. 1- Trong bản dịch thoát bạn gõ nhầm chữ CỨC thành CÚC (Cức là cây gai, cúc là cây hoa cúc, không có gai)
    2- Giới thiệu thêm một bản dịch của ông Lê Nguyên Lưu
    Mời anh chén rượu này
    Gió xuân cợt khách say
    Đào mận như quen sẵn
    Nghiêng nở với ta ngay
    Oanh chuyền cành biếc hót
    Trăng gió chén vàng lay
    Má hồng vừa bữa trước
    Tóc bạc đã hôm nay
    Thạch Hổ gai chen mọc
    Cô Tô hươu chạy đầy
    Cung vua nghìn thuở trước
    Thành khuyết bụi chôn dày
    Anh mà không uống rượu
    Người cổ chốn nào đây

    ReplyDelete
  10. Vụ này em potay.com chị ơi. hehe, chúc chị tối an lành! hihi

    ReplyDelete
    Replies
    1. Này Báo à, đừng có nói là không đối tửu bao giờ đó nhé!

      Delete
  11. Bạn TTM à
    Phải nhận rằng không phải là người dich chuyên nghiệp nhưng bạn đã khá thành công trong bản dich này. Do trăm công ngàn việc nên bạn chưa bỏ thì giờ cần thiết khi dịch. Cứ theo mạch cảm xúc của Lý tiên sinh thì thời gian qua nhanh với đời người.
    Bữa trước mặt non dại
    Hôm nay tóc bạc rồi
    (bản dịch của ai đó bạn dẫn ra)
    ông Lê Nguyên Lưu (tác giả bộ sách 3000 bài thơ Đường mà bu có) dịch:
    Má hồng vừa bữa trước
    Tóc bạc đã hôm nay
    Qua ngữ cảnh của bái thơ, qua hai bản dịch, thì bu tui khẳng định như đinh đóng cột rằng chứ Phát trong bản TTM giới thiệu in sai. Phải là chữ phát bộ tiêu 髮 là Tóc, chứ không phải chữ Phát bộ bát 發 với nghĩa là: Bắn ra, hưng khởi, hưng thịnh...
    Vì bạn căn cứ vào sự in sai (của sách nào đó) nên dịch không chuẩn được.Khi trả lời bu thì TTM vẫn đang bị cái sai đó khống chế.
    Điều khẳng định của bu tui được bản in của Lê Nguyên Lưu xác nhận. Chữ Phát trong sách đó là 髮 (bộ tiêu). Sáng mai bu tui chụp hình trang đó để bạn tham khảo (chỉ sợ nhỏ quá nhìn không rõ thôi)

    ReplyDelete
    Replies
    1. Nãy giờ M đang theo dõi thời sự Campuchia, chiếu lại hành trình tiễn biệt thần dân của Cựu Hoàng Sihanouk, vẫn chưa kết thúc nữa, nhưng cũng quay lại trang blog của mình, vừa click vào thì thấy cái còm này..

      hihi để lát M vào trang web của Taiwan lấy lại bài này, chứ bài này M lấy ở trang Thi viện đó, vì không rãnh nên M không vào trang của Taiwan tra cứu lại đó anh Bu ơi!

      Delete
    2. Phải nói là M vừa dọn hành lý, vừa click qua lại xem 2 đài, vừa đài VTV3 vừa đài Campuchia để theo dõi hành trình của cựu hoàng mới đúng :)

      Delete
    3. Anh Bu ơ! M đã đưa đính chính lên trên rồi nha!

      Delete
  12. Em cũng muốn thử một lần say...

    ReplyDelete
  13. Bu tui mà Trưởng lão
    Chùa chiền thành chỗ tu
    Phật, Nho, Hồi, Chúa, Lão
    Cãi nhau cứ lu bù
    huhuhu!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Bu cứ là Trưởng lão
      Cho chùa chiền lao xao
      Dù có cãi nhau rộn rã
      Còn hơn chỉ khều khào..

      hihihi!



      Delete
  14. Học trò đã gửi một tờ báo và một tạp chí (hai số tết) qua "đường dây thép" cho cô giáo sáng nay 2.2.2013. Xin cô đừng cười học trò viết tào lao nhé hihihi!

    ReplyDelete
    Replies
    1. Thật là cám ơn tình cảm của học trò dành cho Cô nha! :)

      Delete

:) :( :)) :(( =))


Photobucket

Vài giòng xin gửi nơi đây..

Những dấu chân..

Flag Counter